Preek van Passiezondag

Wat is de Mis? Als we het ons van de catechismus herinneren, dan is de Mis de onbloedige vernieuwing van het zoenoffer aan het Kruis. De onbloedige vernieuwing van het zoenoffer aan het Kruis. 

Neen, vergis u niet. Hoewel er géén bloed is, en er géén Romeinse soldaten aanwezig zijn, toch maken we een offer mee. En waar een offer is, daar is ook een slachtoffer. Er is iemand nodig aan wie we het offer opdragen (iemand die iets voor ons terug kan doen). Er is een plaats nodig. En er is een reden nodig, want we offeren niets zomaar zonder reden. We vragen om iets en daarom offeren we iets op.

In het Oude Testament werden dieren of zelfs oogsten geofferd aan God door een priester uit de priesterlijke stam, op een altaar. Enerzijds om de vergeving van onze zonden te vragen, anderzijds om de komst van de Messias.

EPISTEL Heb 9:11-15

Dierbaren: Christus, optredend als Hogepriester der toekomende goederen, is het Heiligdom binnengegaan door de grotere en volmaaktere Tabernakel, welke niet met handen gemaakt is, —dat wil zeggen, welke niet tot deze schepping behoort; niet door bloed van bokken en kalveren, maar door zijn eigen Bloed; ééns voor altijd, daar Hij een eeuwige verlossing verworven had. Want zo het bloed van bokken en stieren, en de besprenkeling met as van een koe, de onreinen heiligt tot de reinheid van het vlees, hoeveel te meer zal dan het Bloed van Christus, die door een eeuwigen Geest Zich als smetteloos Offer opdroeg aan God, ons geweten reinigen van dode werken tot de dienst van den levenden God? En daarom is Hij de Middelaar van een nieuw Testament, en is Hij gestorven tot verzoening van de overtredingen van het eerste, opdat de uitverkorenen de beloofde eeuwige erfenis zouden ontvangen.

EVANGELIE Jh 8:46-59

In die tijd sprak Jezus tot de menigte van de Joden: wie uwer overtuigt Mij van zonde? Zo Ik de waarheid zeg, waarom dan gelooft gij Mij niet? Wie uit God is, luistert naar de woorden van God; daarom juist luistert gij niet, omdat gij niet uit God zijt. De Joden antwoordden Hem: Zeggen we niet met recht, dat Gij een samaritaan zijt en van den duivel bezeten? Jezus antwoordde: Ik ben van geen duivel bezeten, doch Ik breng eer aan mijn Vader; maar gij, gij ontrooft Mij mijn eer. Niet, dat Ik mijn eigen eer zoek; daar is er Eén, die haar zoekt, en oordeelt. Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Zo iemand mijn woord onderhoudt, dan zal hij in eeuwigheid de dood niet zien. — De Joden zeiden Hem: Nu weten we, dat Gij bezeten zijt! Abraham en de profeten zijn gestorven; en Gij zegt: Zo iemand mijn woord onderhoudt, zal hij de dood niet sterven in eeuwigheid. Zijt Gij dan groter dan onze vader Abraham? Hij is gestorven, en ook de profeten zijn gestorven! Voor wie houdt Gij Uzelf dan wel? Jezus antwoordde: Wanneer Ik Mijzelf verheerlijk, dan is mijn heerlijkheid niets; mijn Vader is het, die Mij verheerlijkt. Gij noemt Hem uw God, en toch erkent gij Hem niet. Maar Ik ken Hem wèl; en als Ik zei, Hem niet te kennen, dan was Ik een leugenaar evenals gij. Ja waarlijk, Ik ken Hem, en zijn woord onderhoud Ik. Abraham, uw vader, zag juichend van blijdschap mijn dag tegemoet; hij heeft hem gezien en van vreugde gejubeld. — Maar de Joden zeiden Hem: Gij zijt nog geen vijftig jaar oud, en Gij hebt Abraham gezien? Jezus sprak tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Vóór Abraham werd, ben Ik. Toen grepen ze stenen, om Hem te stenigen; maar Jezus trok Zich terug, en verliet de tempel.
Het offer aan het Kruis daarentegen is meer verwonderlijk. De Israëliet uit het Oude Testament die zijn beste geit opoffert aan God en “Vergeef me!” uitroept, dat kunnen we nog begrijpen. Maar het Kruisoffer is een heel ander verhaal. Ten eerste, wat wordt er geofferd? Het slachtoffer, het offer aan God, is niemand minder dan Zijn eigen Zoon: Jezus Christus. En wie biedt het offer aan? Niet de Romeinen of de Joden die Hem aan het kruis nagelen, maar Hijzelf. Hij gaf zelf te kennen dat Hij zich zou overleveren, omdat Hij dat zo wilde. Het slachtoffer is dus Jezus Christus, en Hij is ook de priester die het offer opdraagt. Waar wordt het offer voltrokken? Aan het kruis. Het gaat niet over een dode stier die brandt op het altaar, maar over de Zoon van God die in het openbaar gedood wordt. En aan wie wordt het offer opgedragen? Aan God zelf. Dus als we het goed begrijpen, offert God zich aan zichzelf op in het offer. Maar waarom doet Hij dat? Was er geen eenvoudigere en minder bloedige manier om de mensheid te redden? Waarschijnlijk wel, toch zien we maar hoe gehecht we aan iets zijn door de prijs die we bereid zijn ervoor te betalen. En als God de hoogste prijs voor ons heeft willen betalen, namelijk Zijn eigen Zoon, dan is dat omdat we van onschatbare waarde voor Hem zijn. De reden is dus als volgt: Aangezien de mens de kloof tussen God en mensheid niet kan overbruggen, kan enkel een mens die tegelijk God is de juiste prijs betalen aan God, want Hij is God, en Hij kan dit doen in de naam van de mensheid, want Hij is mens.

Maar is het Misoffer dan een ander offer? Neen, enkel de wijze is anders. En toch.

We weten dat het Misoffer aan God geboden wordt, maar voor de rest?

In feite komt het op hetzelfde neer. Met onze ogen zien we brood en wijn, maar toch weten we dat het Onze Lieve Heer is. Met onze ogen zien we een priester, die we al dan niet kennen, met zijn sterktes en zwaktes, maar toch weten we dat hij in de Mis optreedt als Onze Lieve Heer. Het Misoffer is de onbloedige vernieuwing van het zoenoffer aan het Kruis. Dat betekent niet dat het een ander offer is of dat het een ander offer is dat herhaald wordt. Neen, het Misoffer is precies hetzelfde als dat aan het Kruis. Bij elke Mis staan we stil bij hetzelfde offer dat God aan zichzelf opdroeg in het jaar 33, ondanks de uiterlijke verschillen. God heeft daarvoor gezorgd, want Hij is niet gebonden door tijd en ruimte. Hij wilde dat we eender waar, eender wanneer kunnen gebruik maken van de vruchten van Zijn offer.

Eens we dat begrepen hebben dan zeggen we tot onszelf: “Maar dat verandert alles. Als ik tijdens de Mis de Passie bijwoon dan moet ik eerder overwegen dan gewoon toekijken.” Eens we begrepen hebben dat we de Passie bijwonen, dan is het antwoord op de vraag “Wat moet ik doen om minder verstrooid te zijn tijdens de Mis?” eenvoudig.

Hierbij enkele methodes om de Mis bij te wonen: 
  • Ik kan de meest wonderbaarlijke daad in de geschiedenis van de mensheid niet begrijpen zonder al de heerlijkheid die erbij komt kijken. In dat geval is mijn plaats in het koor. Ik bereid iedere zang zorgvuldig voor en geef het beste van mijzelf.
  • Het is onmogelijk de Passie te aanschouwen zonder de Moeder Gods. Zonder haar is de rest onbegrijpelijk. In dat geval is de beste manier om de Mis te volgen het overwegen van de droevige geheimen.
  • Ik weet dat ieder gebaar van de priester tijdens de Liturgie er is om de Passie van Onze Lieve Heer zo goed mogelijk voor te stellen. In dat geval is er de uitleg in het missaal samen met de contemplatie van de priesterlijke gebaren. Totdat ik me van mijn missaal kan losmaken om enkel en alleen te contempleren.
  • Iedere tekst uit de Mis inspireert me. De schat die de Kerk ons te bieden heeft, is er om mijn ziel te voeden en ze voedt mij telkens ik die teksten lees. Daarom verlaten mijn ogen zelden de liturgische teksten van mijn missaal.
  • Dat is allemaal wel waar, maar het feit dat ik de Passie beleef samen met de Heilige Maagd, de Heilige Johannes, en zelfs samen met de beulen, is voor mij veel pakkender dan de rest. Zo iemand zal de Passie dan ook beleven vanuit de teksten uit het Evangelie (hier vindt u een methode om de Mis te volgen).
Passiezondag moet ons helpen om het Lijden van Christus goed te overwegen. Aangezien de Passie bij iedere Mis plaatsvindt, kan onze band met God in Zijn offer en in Zijn gave enkel vergroten. Aan ons dus om de beste manier te vinden om ons minstens iedere zondag te verenigen met de meest sublieme Daad ooit.

In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen.


kanunnik Frédéric de Martin, zondag 7 april 2019, Basiliek van Dadizele

Reacties