Preek van de 4de Zondag na Pasen

Intussen brengt de Heer al drie jaar door met Zijn apostelen. Drie jaar lang deelt Hij Zijn leven met hen terwijl ze onderricht van Hem krijgen. Drie jaar om de waarheden die Hij hen leert te overdenken. Drie jaar verheugen ze zich telkens ze begrijpen hoe de profetieën van meer dan vijf eeuwen geleden tot vervulling komen. Drie jaar om te begrijpen dat slechts enkele tientallen mensen de belangrijkste gebeurtenissen uit de menselijke geschiedenis meemaken. 

En net nu ze na Zijn dood tot inzicht komen, komt Hij hen zeggen dat Hij zal vertrekken. Wat een leed voor de leerlingen, die er niets van begrijpen. Wat een leed voor de Moeder, hoewel ze het kan begrijpen. Wat een leed! Dat is de reden waarom één van de namen van de Heilige Geest “de Vertrooster” is.

EPISTEL  Jak 1:17-21 Dierbaren, niet dan goede gift en volmaakte gave komt van boven, en daalt neer van de Vader der lichten, bij wie geen verandering bestaat of schaduw van wisselvalligheid. Uit vrije wil heeft Hij ons door de prediking der waarheid verwekt, opdat we de eersteling van zijn schepselen zouden zijn. Verstaat dit goed, mijn geliefde broeders! Een ieder zij vlug in het horen, maar traag in het spreken, traag in de toorn; want ‘s mensen toorn bewerkt geen gerechtigheid Gods. Legt daarom alle onreinheid af en uitwas van boosheid, maar neemt met zachtmoedigheid het woord in u op, dat op u is geënt, en dat uw zielen kan redden. EVANGELIE Jh 16:5-14 In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: nu ga Ik tot Hem, die Mij gezonden heeft; en toch stelt niemand van u Mij de vraag: Waar gaat Gij heen? Maar omdat Ik dit tot u heb gezegd, is uw hart van droefheid vervuld. Toch zeg Ik u de waarheid: het is goed voor u, dat Ik heenga. Want zo Ik niet heenga, zal de Helper niet tot u komen; maar zo Ik heenga, zal Ik Hem tot u zenden. En wanneer Hij komt, zal Hij de wereld tot inzicht brengen van zonde, gerechtigheid, en vonnis: van zonde, omdat men in Mij niet gelooft; van gerechtigheid, omdat Ik naar de Vader ga, en gij Mij niet meer zult zien; van vonnis, omdat de vorst van deze wereld geoordeeld is. — Nog veel meer heb Ik u te zeggen, doch gij kunt het thans nog niet dragen. Maar wanneer Hij komt, de Geest der waarheid, dan zal Hij u tot de volle waarheid geleiden; want Hij zal niet spreken uit Zichzelf, maar spreken al wat Hij hoort, en u de toekomstige dingen verkondigen. Hij zal Mij verheerlijken; want van het mijne zal Hij ontvangen, en het verkondigen aan u.

Wanneer ons iets te wachten staat dat moeilijk uit te leggen valt, dan bereiden we eerst het terrein voor. Een echtgenoot die overgeplaatst wordt, zegt dat niet terloops aan zijn vrouw net voor hij naar zijn werk vertrekt: “Ah, juist, ik was het vergeten, maar over twee maanden verhuizen we naar het buitenland… Prettige dag en tot ziens!” Neen. Een verstandig jong meisje zegt niet aan haar ouders: “Ik verloof me volgende maand, ik stel hem in de komende dagen wel eens aan jullie voor.” Neen. De jongedame zal eerst het terrein aftasten om te zien of ze het nieuws aan haar beide ouders vertelt of eerst aan één ervan, en dan een goed moment uitkiezen. Dat geldt ook als we slechte punten moeten voorleggen, of over een moeilijke gebeurtenis moeten spreken, enzovoort.

God is een uitstekende psycholoog. Hij kent ons erg goed, want Hij heeft ons geschapen. En Onze Lieve Heer doet hetzelfde met de leerlingen. Bewust van de droefheid dat het teweeg zal brengen, bereidt Hij hen in die laatste momenten op Zijn afwezigheid voor. Na Zijn dood is Hij veertig dagen gebleven om hun leed en het effect van Zijn vertrek te verzachten. En dat door Zijn eenvoudige aanwezigheid. Hij laat ook niet na om hen duidelijk te maken waarom Hij vertrekt, om ervoor te zorgen dat ze het zouden begrijpen. Onze Lieve Heer is het schoolvoorbeeld van beleefdheid. "Ik weet dat jullie droevig zijn, omdat ik jullie gezegd heb dat ik moet vertrekken.” zegt Onze Lieve Heer, “maar besef dat ik het doe in jullie belang. Als ik blijf, dan kan de Geest niet komen. Het is dus voor jullie eigen goed dat ik dit alles doe.”

Daarna somt hij de voordelen van de komst van de Heilige Geest op aarde op. Verder zegt Hij: “Ik heb nog vele dingen aan jullie te vertellen, maar op dit moment zouden jullie het niet aankunnen. Wanneer jullie voorbereid zijn, door de Heilige Geest, dan zullen jullie begrijpen wat ik wilde zeggen.” Op die manier heeft de Openbaring zich in de loop van de jaren stap per stap vergroot, tot de dood van de laatste apostel. Dat was het einde van de Openbaring. Onze Lieve Heer wist dat drie jaren niet voldoende waren om te onderrichten en dat Hij een heel leven nodig had, maar Hij nam de nodige tijd.

Uiteindelijk kunnen we niet zeggen dat we erg verschillen van de apostelen. God weet dat en ook de Kerk weet dat. Wanneer we de tekst van vandaag lezen dan bevinden we ons in hetzelfde stadium: we bereiden de komst van de Heilige Geest voor en hebben het er moeilijk mee om ons van de fysieke aanwezigheid van Gods Zoon los te maken. Dit gebed luidt: “Geef ons dat we uw geboden liefhebben, naar uw beloften verlangen, onze blik vestigen op de plaats waar ons ware vreugde wacht.” Dat betekent: “Uw Zoon heeft ons Uw geboden bekend gemaakt, Uw beloften, en de vreugde die ons wacht. Schenk ons Uw Geest opdat we liefhebben, verlangen en onze blik daarop vestigen.”

Aangezien de Heer ons wil voorbereiden, verschijnt Hij iedere dag, lichamelijk, zodat we toch van Zijn aanwezigheid kunnen proeven. Na het overdenken van deze mysteries, stelt zich de vraag: Waar staan wij ten opzichte van die beleefdheid? De goede Heer doet er jaren over om aan ons het beste nieuws ooit bekend te maken. Hij koos vier Evangelisten en verschillende apostelen uit om dezelfde boodschap op verschillende manieren weer te geven opdat we ze zouden begrijpen.

Op welke grond zijn we onbeleefd en brutaal tegenover onze naaste? In onze boosheid of ongeduldigheid gebeurt het wel eens dat we alles zeggen "zonder hypocriete beleefdheid. Want laten we duidelijk wezen!” En zodoende zijn we onbeschoft en brutaal. Maar we maken ons dan wijs dat we gewoon "duidelijk en recht door zee” zijn. Maar dat is fout. Eerlijk zijn en brutaal zijn, is niet hetzelfde. Duidelijk zijn en onbeschoft zijn, dat is ook niet hetzelfde. Geen enkel respect hebben, niet bang zijn om iemand te kwetsen. God is beleefd dus laten we dat ook zijn. Maar we mogen ook niet in het andere extreem vervallen door mensen te gaan vleien. Niet beledigen, niet kwetsen, de hoeken afronden, dat is op zich een goed doel. Leugens, hypocrisie en huichelarij zijn echter niet op zijn plaats. Het tegenovergestelde zeggen van de waarheid uit pure beleefdheid is geen beleefdheid, want dat komt neer op liegen, wat een zonde is.

We moeten Onze Lieve Heer als rolmodel nemen en Hem volgen. Veel geduld, veel zachtheid, en veel werk achter de schermen. De Rechter en het Heilig Hart zijn één; de Koning en de Goddelijke Genade zijn één. Laat ons bidden en ijveren dat de Geest die komt van ons oprechte, beschaafde en sobere mensen maakt, naar Zijn beeld.

In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen

kanunnik de Martin, zondag 19 mei 2018, Sint-Dionysiuskerk Geluwe